20 มีนาคม “วัน อสม.”
20 มีนาคม ของทุกปี เป็นวันอาสาสมัครสาธารณสุขแห่งชาติ “อสม.แห่งชาติ” และเพื่อให้ทุกคนได้รู้จักความเป็นมาของ วันอาสาสมัครสาธารณสุขแห่งชาติ หรือ วัน อสม.แห่งชาติ ว่ามีที่มาอย่างไร และมีความสำคัญมากแค่ไหน เราจึงนำข้อมูลมาฝาก
ความหมายอาสาสมัครสาธารณสุข
ก่อนจะไปรู้จักที่มาของวันอาสาสมัครสาธารณสุขแห่งชาติ เราน่าจะมารู้จักความหมายของอาสาสมัครสาธารณสุข หรือ อสม. กันก่อน โดย อาสาสมัครสาธารณสุข ก็คือ บุคคลที่สมัครใจจะทำงานเพื่อสังคมโดยส่วนรวม ในด้านการพัฒนาสุขภาพ ตามแนวนโยบายของกระทรวงสาธารณสุข โดยไม่ได้รับค่าตอบแทนเป็นรายเดือน
บทบาทหน้าที่ของอาสาสมัครสาธารณสุข
หลายคนอาจสงสัยอยู่บ้างว่า แล้วอาสาสมัครสาธารณสุขต้องทำอะไรบ้าง ซึ่งหน้าที่หลัก ๆ ของอาสาสมัครสาธารณสุข หรือ อสม. ก็คือ ทำหน้าที่ดูแลคุณภาพชีวิตของคนในชุมชนให้มีสุขภาพแข็งแรงอย่างทั่วถึงและต่อเนื่อง เพื่อให้คนในชุมชนปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ จนกลายเป็น “ชุมชนจัดการระบบสุขภาพเข้มแข็ง เมืองไทยแข็งแรง” ตามนโยบายของภาครัฐนั่นเอง
ทั้งนี้ ผู้ที่จะเข้ามาเป็นอาสาสมัครนั้น จะต้องมีความสมัครใจที่จะทำงานเพื่อส่วนรวมด้วยความเสียสละ และมีเวลาพอที่จะช่วยเหลือชุมชน นอกจากนี้ ควรจะเป็นคนที่มีที่อยู่อาศัยและประกอบอาชีพในหมู่บ้านนั้น ๆ ด้วย เพื่อให้ประชาชนเข้าไปติดต่อได้ง่าย
ความเป็นมาวันอาสาสมัครสาธารณสุขแห่งชาติ
ด้วยความที่กระทรวงสาธารณสุข มีนโยบายที่จะให้ประชาชนได้รับบริการสาธารณสุขอย่างทั่วถึง ตลอดจนมีส่วนร่วมในการดำเนินงาน และพัฒนาสาธารณสุข จึงได้มีการจัดตั้งอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน เมื่อปี พ.ศ. 2520 ซึ่งเริ่มด้วยการเป็นโครงการทดลองใน 20 จังหวัด จากนั้นก็ได้ขยายพื้นที่ทดลองไปเรื่อย ๆ ในทุกอำเภอ
กระทั่งในสมัย พลเอก เกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์ เป็นนายกรัฐมนตรี รัฐบาลได้เล็งเห็นความสำคัญของการสาธารณสุข จึงได้อนุมัติให้บรรจุ “โครงการสาธารณสุขมูลฐานแห่งชาติ” เข้าเป็นโครงการหนึ่งในแผนพัฒนาการสาธารณสุขแห่งชาติที่ถือเป็นนโยบายระดับชาติ และได้ลงมติอนุมัติให้เปลี่ยนคำว่า”สาธารณสุขเบื้องต้น” เป็น “การสาธารณสุขมูลฐาน” เมื่อวันที่ 20 มีนาคม พ.ศ. 2522
ต่อมาในปี พ.ศ. 2535 อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านก็ได้รับการยกระดับให้เป็น “อาสาสมัครสาธารณสุข” หรือ อสม. และถัดจากนั้นไม่นาน กระทรวงสาธารณสุขก็ได้เสนอเรื่องต่อคณะรัฐมนตรี เพื่อขอให้กำหนดเอาวันที่ 20 มีนาคมของทุกปีเป็น “วันอาสาสมัครสาธารณสุขแห่งชาติ” เพื่อเป็นการให้ความสำคัญของอาสาสมัครสาธารณสุข
ในที่สุดแล้ว เมื่อวันที่ 21 ธันวาคม 2536 คณะรัฐมนตรีสมัยนายชวน หลีกภัย ก็ได้มีมติอนุมัติให้ทุกวันที่ 20 มีนาคมของทุกปี เป็น “วันอาสาสมัครสาธารณสุขแห่งชาติ” ดังนั้น กระทรวงสาธารณสุขจึงได้เริ่มต้นจัดงานเฉลิมฉลองในนามวันอาสาสมัครสาธารณสุขแห่งชาติเป็นประจำทุกปี ตั้งแต่วันที่ 20 มีนาคม 2537 เป็นต้นมา
กิจกรรมวันอาสาสมัครสาธารณสุขแห่งชาติ
ในวันที่ 20 มีนาคมของทุกปี หน่วยงานและจังหวัดต่าง ๆ จะจัดกิจกรรมพิเศษเพื่อเป็นการเสริมสร้างความเข้มแข็ง ความสามัคคีในหมู่คณะ และสร้างขวัญกำลังใจในการปฏิบัติงานของ อสม. โดยจะมีการมอบประกาศเกียรติคุณและเชิดชูเกียรติให้แก่ อสม. ผู้ที่ปฏิบัติงานดีเด่นให้ปรากฏแก่สาธารณชน
นอกจากนี้ กระทรวงสาธารณสุขจะทำการคัดเลือก อสม. ที่มีผลงานดีเด่นตั้งแต่ระดับท้องถิ่นถึงระดับชาติ เพื่อจัดงานมอบรางวัลยกย่องและประกาศเกียรติคุณในวันอาสาสมัครสาธารณสุขแห่งชาติอีกด้วย
ขอบคุณข้อมูลจากเว็บไซต์ kapook.com
